Omgaan met overprikkeling (hooggevoelige) kinderen: 10 tips

Een vraag die we regelmatig krijgen van zowel leerkrachten, jeugdprofessionals als ouders. Een hele terechte vraag, want omgaan met overprikkeling is best lastig! Geen nood, met deze tips onder je arm heb je een stevige basis voor omgaan met overprikkelde (hooggevoelige) kinderen. Zie deze blog maar als jouw persoonlijke EHBO-kit, waarbij de afkorting staat voor Eerste Hulp Bij Overprikkeling. Tip: print deze blog uit en stop hem bijvoorbeeld in je agenda, of maak een kopie op je telefoon. Zo heb je de tips altijd bij de hand!

Tip 1: Herken overprikkeling

Als een kind overprikkeld is en heftig reageert zie je stressreacties: vechten, vluchten, bevriezen.  Herken dit, erken de heftigheid en onthoud: overprikkeling is voor niemand fijn.

Tip 2: Stop de overprikkelende situatie

Doorbreek de stressreactie door het kind uit de situatie te halen en in een rustige omgeving tot rust  te laten komen. Door stil te zitten of juist door te bewegen en te uiten wat eruit moet.

Tip 3: Koelen

Fysiek doorbreek je de stressreactie door een natte handdoek in de nek te leggen of polsen onder de kraan te houden. Let op, doe dit niet zomaar, dan schrikt het kind. Laat het kind ’t zelf doen.

Tip 4: Ademen

In de overprikkeling is het lichaam in stress en is tot rust komen nodig. Ga nog niet praten of om  uitleg vragen, corrigeer niet maar laat ‘t kind tot rust komen. Gebruik adem- of ontspanningsoefeningen.

Tip 5: Wat gebeurde er?

Breng samen met het kind in kaart wat er gebeurde. Dit kan door te praten, ’t kind het te laten  tekenen of uitbeelden. Benoem vooral ‘t gedrag, niet de persoon. Vraag door en luister oprecht naar het kind.

Tip 6: Zie het aankomen

Herleid wat eraan vooraf ging. Wat waren de drie stappen die voor de overprikkeling zaten? Wat merkte het kind? Denk aan teveel geluid, hoofdpijn, buikpijn, moe, niet kunnen opletten. Gebruik dit als tools om ‘t in ‘t vervolg te voorkomen.

Tip 7: Overprikkeling voorkomen

Kijk samen met het kind naar de signalen en wat jullie in het vervolg anders kunnen doen zodat de  overprikkeling niet komt. Wat doe je als je merkt dat je hoofdpijn krijgt? Even de klas uit kan helpen.

Tip 8: Even pauze

Leer het kind vaardigheden die de volgende keer kunnen helpen als ‘t merkt dat ‘t overprikkeld raakt. Pauze en cooling down is belangrijk, hoe zorgt het kind daar zelf voor en wat kun jij doen?

Tip 9: Bevestig het positieve

Check daarna hoe het is, of het nog wat nodig heeft en vier vooral als het goed gaat. Bespreek wat het kind al doet wat helpt en wat het nodig heeft. Bekrachtig het positieve!

Tip 10: Lees en praat erover

Er bestaan handige boekjes voor kinderen waarin overprikkeling een belangrijke rol speelt. Kijk bijvoorbeeld naar de boekjes over Draakje Vurig. Een speelse en veilige manier om over dit onderwerp in gesprek te gaan.

Meer weten?
Maakt deze blog dat jij sterker in je schoenen staat als het gaat over de ontwikkeling van hooggevoelige kinderen? Daar zijn we blij mee! Maar er is nog meer. Als je deze tips nuttig vind voor je werk of in de opvoeding, dan is onze Kindermodule wellicht iets voor jou. Wil je het onderwerp hooggevoeligheid (ook) op een laagdrempelige manier introduceren bij jouw collega’s? Kijk dan eens naar onze Studiebijeenkomst of Basistraining Hoogsensitiviteit voor Jeugdzorgwerkers. Je bent natuurlijk ook van harte welkom om lekker rond te snuffelen op onze website en nieuwe kennis op te doen via onze blogs!