HSP, hooggevoelig, hoogsensitief?

De laatste tijd heerst er wat onduidelijkheid over de verschillende termen hooggevoelig, hoogsensitief en HSP. Wat is wat, hebben we het over hetzelfde of niet? Tijd om duidelijkheid te scheppen. Vooral omdat het volgens ons niet over de termen moet gaan, maar juist over wat het inhoudt. 

Helderheid in de termen

HSP is de term die Elaine Aron eind jaren 90 introduceerde en staat voor Highly Sensitive Person (zo heet haar boek ook) of in het Nederlands Hoog Sensitief Persoon. In het Nederlands is het vertaald naar hooggevoeligheid. Hoogsensitief is een woord dat langzamerhand de bijsmaak kwijtraakt en een term wordt die vaker gebruikt wordt. Met name doordat er steeds meer mensen met beide termen bezig zijn op een heldere, gewone en zakelijke manier. Het is minder vaag, minder zweverig, minder spiritueel. En dat is precies waarmee Hooggevoelig heel gewoon is begonnen, namelijk het gewoon maken van hooggevoeligheid.

Wat is het?

De termen verwijzen naar dezelfde eigenschap, die voorkomt bij 15 tot 20% van de bevolking. Grappig feit is dat ze dit percentage ook bij meer dan 100 diersoorten vinden. De eigenschap is genetisch bepaald, dus je ziet vaak in de familie meerdere mensen die hooggevoelig zijn. Al dan niet zichtbaar of merkbaar. Hooggevoelig zijn betekent dat je meer prikkels binnenkrijgt én ze dieper verwerkt. Je hebt namelijk een gevoeliger centraal zenuwstelsel. Praktisch zie je dit terug in o.a.:

Een paar kenmerken

• Meer waarnemen, dus veel details, maar ook sfeer en emoties. Het zijn de mensen die het snel opmerken als hun collega niet lekker in z’n vel zit of er net een ruzie is geweest in een kamer. Meer waarnemen is ook fysiek, namelijk in positieve zin sterk kunnen ruiken, meer tonen horen of meer zien in een schilderij. De verschillende kleurschakeringen bijvoorbeeld. Keerzijde hiervan is ook dat vieze geuren heftiger zijn, en labels van kleding kunnen jeuken. Kinderen willen vaak soepele kleding aan (leggings en joggingbroeken i.p.v. spijkerbroeken) en denk aan sokken die niet lekker zitten.
• Hoogsensitieve mensen zijn empathischer en leven zich gemakkelijk in. Dit kun je goed inzetten als talent in hulpverlenende beroepen. Bij kinderen zie je dit terug in dat ze zich druk maken over als iemand pijn heeft of intens verdrietig zijn bij een overlijden. Of dat een opa van een vriendje is, of een konijn van een vriendin hoeft niet uit te maken. Goed inleven betekent vaak ook dat enge of nare films te heftig zijn om te kijken.
• Creativiteit is een kenmerk, want veel details zien, meer waarnemen en de verbanden zien maakt dat je out of the box kan denken. De één is creatief in knutselen (daar denk je waarschijnlijk als eerste aan), en de ander laat het zien in creatieve oplossingen bedenken en/of graag puzzelen.

Dit zijn drie kenmerken die er vaak als eerste uitspringen en herkenbaarheid oproepen. Het is een eerste aanzet om je er verder in te verdiepen als je er meer over wilt weten. Kijk hier op de site vooral verder en ook in de webshop bij de producten.

Hooggevoelig heel gewoon

Toen we een aantal jaren geleden begonnen met ons bedrijf was hoogsensitief een term die meer vaagheid opriep en hooggevoelig was een hele gewone, ‘down to earth’ en praktisch term. Dat laatste lag ons meer. Onze missie is om hooggevoeligheid gewoon te maken. Daar hoort bij dat we aansluiten bij wat mensen kunnen en willen horen. Dat betekent methodes ontwikkelen, wetenschappelijke artikelen vertalen en met name trainingen en opleidingen ontwikkelen. Het betekent ondertussen ook dat we hoogsensitief, hooggevoelig een HSP door elkaar gebruiken. We hebben zelf een lichte voorkeur voor hooggevoelig, vandaar ook dat we blijven bij onze bedrijfsnaam Hooggevoelig heel gewoon. Het ene woord ligt de één meer, en het andere woord past beter bij de ander. En dat is oké.

Waarom toch de verwarring?

De verwarring is misschien nog wel met name ontstaan toen prof. Elke van Hoof het boek ‘Hoogsensitief’ uitbracht. Ook in een filmpje van o.a. Psychologie Magazine vertelt ze het verschil tussen hooggevoelig en hoogsensitief. Dat is het verschil dat zij maakt. Een paar jaar geleden hebben we (Jaqueline & Eva) een gesprek met haar gehad. Om te verbinden, elkaar te leren kennen en te weten van elkaar wat we ondernemen. Het was leuk om de verbinding te maken en ook de afgelopen jaren hebben we contact gehouden. In dat gesprek hebben we de termen hooggevoelig en hoogsensitief ook met elkaar onderzocht. Zij verbaasde zich erover dat wij ‘Hooggevoelig, heel gewoon’ als bedrijfsnaam hadden gekozen. Na wat sparren over termen en betekenissen kwamen we met Elke tot de conclusie dat wij in Nederland hooggevoelig en hoogsensitief gebruiken voor hetzelfde begrip. In Nederland onderscheiden we deze twee termen van overgevoeligheid, want overgevoeligheid is echt iets anders. Overgevoelig is een overreactie, die wijst op een disbalans en vraagt om een behandeling. Dit is een term die met name in de medische sfeer (fysiotherapie bijv.) gebruikt wordt.

Hooggevoelig en overgevoelig

Toen we overgevoeligheid beschreven zei Elke, “Ja! Dat bedoel ik met hooggevoelig”. Aha. Een verschil in taalgebruik dus. Puur semantiek. Dat was ook onze gezamenlijke conclusie. De vraag die overblijft is: hoe gaan we hiermee om? Dat is niet moeilijk. Namelijk, als Elke het heeft over hoogsensitief, hebben we het in Nederland over hoogsensitief of hooggevoelig. Als Elke het heeft over hooggevoelig, hebben we het in Nederland over overgevoelig. Zo simpel is het. Dan kun je dus ook prima haar boek lezen, want dat is zeker waardevol. Het is ook niet voor niks verplichte literatuur bij onze opleiding tot hooggevoeligheidsdeskundige. Lees gewoon waar zij het over hooggevoeligheid heeft, overgevoeligheid. Dan is het opgelost!

Eén lijn, één standpunt: hoogsensitief, hooggevoelig en hsp zijn hetzelfde

Ondertussen nemen we met een aantal professionals in Nederland op het gebied van hooggevoeligheid (o.a. Susanne Marletta Hart, Janneke van Olphen, Henk-Jan van der Veen, Annek Tol, Esther Bergsma en nog een aantal anderen) het standpunt in dat in Nederland de termen HSP, hoogsensitief en hooggevoelig hetzelfde betekenen en door elkaar gebruikt kunnen worden. Eén lijn dus. Niet moeilijker maken dan het is. Het moet namelijk niet om woorden gaan, maar om het concept dat het een eigenschap is, die gewoon is en erkend moet worden. Dan kunnen hooggevoelige mensen namelijk hun talenten inzetten om zelf van te profiteren, maar ook de omgeving kan daar baat bij hebben.