Hooggevoeligheid en eetstoornissen, hoe zit dat?
Renate Lukassen hield tijdens onze netwerkbijeenkomst voor hooggevoeligheidsdeskundigen een indrukwekkende presentatie over hooggevoeligheid en eetstoornissen. Ze werkte mee aan de bekende documentaires van Jessica Villerius (“Eetstoornissen: maskers af”) en heeft samen met haar partner een eigen praktijk; Bodytolk Ontstickert. In haar begeleiding luistert ze naar het verhaal van het lichaam. Zo komt ze tot behandeling van onverwerkte gebeurtenissen en trauma die verbonden zijn met de eetstoornis. Maar hoe zit dat nu precies, wat heeft hooggevoeligheid met eetstoornissen te maken? En wat kan je doen om deze mensen te helpen?
Mensen die worstelen met een eetstoornis zijn vrijwel allemaal heel sensitief, en waren dat als kind ook al. Hooggevoeligheid kun je nog voor je geboorte van je ouders hebben meegekregen, maar het is ook mogelijk dat je zintuigen door trauma (tijdelijk) op scherp staan. Ieder mens heeft zich specifieke manieren aangeleerd om hiermee om te gaan, strategieën om met de hoeveelheid prikkels te kunnen ‘dealen’. Als je hooggevoelig bent, functioneren je brein en lichaam op een andere manier. Je kunt daar flink op vastlopen, zeker als deze eigenschap er niet mag zijn. Van jouzelf, of mensen in je omgeving die jouw gevoeligheid maar lastig vinden. Dat zet een rem op je systeem, met bijvoorbeeld gevoelens van somberheid, onmacht, angst of leegte tot gevolg.
Onzichtbaar hooggevoelig
Bij de meeste mensen die worstelen met eetproblemen is hooggevoeligheid als ‘risicofactor’ niet (h)erkend. De eigenschap is nog te vaak onbekend of wordt gezien als het zoveelste label. Deze misser vergroot de kans op een verkeerde interpretatie van gedrag. Zichtbaar gedrag zegt lang niet alles, denk maar eens aan een kind dat heel snel boos werd of druk was. Of kinderen die zich juist voorbeeldig gedroegen en daarvoor beloond werden. Dan schieten overprikkeling of hooggevoeligheid niet als eerste te binnen. Bovendien zorgt het ervoor dat je als hooggevoelig mens voortdurend je voelsprieten naar buiten toe richt, in plaats van in jezelf.
” Juist die overlevings- of copingstrategieën groeien uit in emotionele problematiek en zelfs eetstoornissen.”
Eetstoornis als overlevingsmechanisme
Als hooggevoeligheid niet (h)erkent wordt en je niet leert om emoties en prikkels te reguleren, raak je ongemerkt continu overspoeld en overprikkeld. Je voelt je niet veilig. Met je naar buiten gerichte voelsprieten scan je de hele dag je omgeving. Zo ben je onbewust bezig met overleven in plaats van leven. Met een continue stroom van negatieve gedachten, moeheid en somberheid tot gevolg. Niet gek dus dat je dan een manier zoekt om overeind te blijven. En juist die overlevings- of copingstrategieën groeien uit in emotionele problematiek en zelfs eetstoornissen.
Volledig herstel?
Het afwijzen van de eigen hooggevoeligheid heeft een hoge prijs. Een gevoel van leegte, geen contact meer met wie je werkelijk bent, aanpassen aan de ideeën van anderen in plaats van aan de signalen van het lichaam. Om succesvol te herstellen van een eetstoornis is het nodig om hooggevoeligheid te (h)erkennen. De visie van Bodytolk is dan ook te vangen in vier kernfactoren: basisvertrouwen, hooggevoeligheid, ik-grens en gezinssysteem. Het is prettig om daarbij kennis te hebben van trauma en prenatale psychologie. Belangrijk is om niet één methodiek toe te passen op deze complexe problematiek. Bodytolk werkt bijvoorbeeld met EMDR, Rots & Water, schildencoaching en paardencoaching. Daarbij combineert Renate ervaringsdeskundigheid met kennis. Bovendien is ze 24 uur per dag bereikbaar en zorgt ze voor een warme, emotionele verbinding.
“Zorg ervoor dat je altijd met het hele systeem werkt. Ouders vormen een onmisbare schakel.”
Tips van Renate
De allerbelangrijkste is zorgen dat je de cliënt ziet en hoort! Ze voelen zich vaak hun hele leven al miskend. Met stip op nummer twee: zorg ervoor dat je altijd met het hele systeem werkt. Ouders vormen een onmisbare schakel, ook als cliënten niet meer thuis wonen. En uiteraard: onderzoek of er sprake is van hooggevoeligheid en help de cliënt herkennen, erkennen, accepteren en reguleren.
In de media
Renate werkte mee aan twee documentaires van Jessica Villerius in de serie “Eetstoornissen: maskers af.” Ze volgde Manon in haar traject voor orthorexia en Esther in haar traject voor boulimia. Je kunt de documentaires bekijken via Videoland, de trailers vind je hier. Daarnaast vind je Bodytolk terug bij Linda TV, in de krant en op de radio. Alle media-optredens vind je hier.